Nhịp và phách là những yếu tố hết sức quan trọng trong nhạc lý. Đây cũng là kiến thức cơ bản cho những người bắt đầu học nhạc nói chung và học các nhạc cụ nói riêng. Việc bạn nắm chắc được nhịp và phách sẽ quyết định cách bạn sẽ hát hay chơi bản nhạc đó như thế nào. Ở vị trí đầu bất kỳ bản nhạc nào, bạn sẽ nhìn thấy 1 cặp số được viết như 1 phân số, đó là chỉ số nhịp, cho biết nhịp điệu của bài hát đó. Cùng Đức Beat Music tìm hiểu về nhịp và phách nhé!
-
Nhịp là gì?
Nhịp là khoảng thời gian chia đều nhau của một bản nhạc. Nhịp nằm giữa 2 vạch nhịp. Đối với các bạn chỉ học đệm hát đơn thuần mà ít khi sử dụng bản nhạc, nhịp về cơ bản thường sẽ là khoảng thời gian bạn chơi một hợp âm đơn. Nâng cao lên một chút bạn sẽ gặp một số trường hợp có 2 đến 3 hợp âm trong một nhịp. Cảm nhận và nắm bắt được hợp âm sẽ giúp các bạn chuyển giữa các hợp âm mượt mà và chính xác hơn.
-
Phách là gì?
Trong một nhịp lại chia thành các quãng thời gian đều nhau gọi là phách.
Trong mỗi ô nhịp sẽ có phách mạnh và phách nhẹ, từ đó mà chúng ta có thể phân biệt được các loại nhịp khác nhau như 2/4, 3/4, 4/4 …Qua phách của một bài nhạc, chúng ta sẽ định hình rõ ràng về phong cách cũng như nhịp điệu của bài hát một cách chính xác.
-
Chỉ số nhịp
Các bạn dễ dàng để ý đầu mỗi bản nhạc đều xuất hiện 2 con số viết khá giống một phân số. Đó chính là chỉ số nhịp.
Mỗi bản nhạc thường chỉ được sử dụng 1 chỉ số nhịp. Tuy nhiên cũng có 1 số trường hợp ngoại lệ (thường trong các bản nhạc cổ điển) để thay đổi kết cấu của các phần trong bài nhạc, tác giả sử dụng 2 đến 3 chỉ số nhịp nhằm tăng sự phấn khích cũng như thay đổi tâm trạng người nghe trong suốt bản nhạc. Điều này nhằm tạo ra những điểm nhấn thú vị và tinh tế cho tác phẩm.
Quay lại với chỉ số nhịp. Con số phía trên chỉ số phách trong một ô nhịp, thể hiện một nhịp của bản nhạc được chia làm mấy phần. Trị số bên dưới chỉ “giá trị” mỗi phách bằng bao nhiêu phần của một nốt tròn. Tương ứng với 2 là ½ nốt tròn (hay một nốt trắng), 4 là ¼ nốt tròn (hay 1 nốt đen), 8 là ⅛ nốt tròn (hay 1 nốt móc đơn)…
-
Nhịp đơn? Nhịp kép
a. Nhịp đơn là gì?
Là loại nhịp có một phách mạnh trong một ô nhịp
Ví dụ:
2/4: có 2 phách, phách đầu mạnh, phách sau nhẹ.
3/4: có 3 phách, phách đầu mạnh, 2 phách sau nhẹ
b. Nhịp kép là gì?
Là loại nhịp có từ 2 phách mạnh trở lên (có thể do 2 hay nhiều nhịp đơn tạo thành)
Ví dụ:
4/4: là loại nhịp kép 4 phách
-
Phách đầu mạnh
-
Phách hai nhẹ.
-
Phách 3 mạnh vừa.
-
Phách 4 nhẹ.
6/8: là loại nhịp kép 6 phách (gần như 2 nhịp 3/8 cộng lại)
-
Phách 1 mạnh
-
Phách 2 & 3 nhẹ.
-
Phách 4 mạnh vừa
-
Phách 5 & 6 nhẹ.
-
Một số nhịp phổ biến
-
4/4: pop, ballad, rock
-
2/4: slow, slow rock
-
3/4, 6/8: valse, bolero
Thông thường trong một bản nhạc không thay đổi giá trị nhịp và phách, tuy nhiên một số thể loại âm nhạc “phức tạp” có thể thay đổi chỉ số nhịp như jazz, fusion, progressive rock … (đoạn intro có chỉ số nhịp 4/4, sang đoạn điệp khúc thì thay đổi thành 5/8, kết bài với 2/4)